Poradnik Pacjenta

Spotykamy w mowie potocznej stwierdzenie, że prostata to choroba. A to bardzo ważny narząd
w męskim organizmie, który niestety przysparza panom w różnym wieku wielu zdrowotnych kłopotów. Jak ich uniknąć? Jak się obecnie diagnozuje choroby prostaty? Na czym polega leczenie metodą HoLEP?

Prostata, inaczej zwana gruczołem krokowym, jest narządem mięśniowo-gruczołowym układu moczowo-płciowego. Kształtem przypomina kasztana i znajduje się poniżej pęcherza otaczając cewkę moczową.  Jakie spełnia funkcje w męskim organizmie?

Lek. Przemysław Zugaj: Prostata produkuje składniki nasienia. Wydzielina gruczołu krokowego stanowi materiał odżywczy dla plemników oraz posiada właściwości przeciwbakteryjne. Jest zatem istotna dla prokreacji – zwiększa przeżywalność plemników i korzystnie wpływa na ich ruchliwość. Prawidłowe funkcjonowanie prostaty jest bardzo ważne dla mężczyzn, którzy planują ojcostwo.

Łagodny rozrost prostaty to powszechne schorzenie, które skutkuje zaburzeniami oddawania moczu. Schorzenie to jest traktowane, jako naturalna konsekwencja starzenia się, a jego częstość wzrasta wraz z wiekiem. Szacuje się, że około 50% mężczyzn w wieku do 60 lat i 90% mężczyzn do 85 lat, ma zmiany chorobowe. Oznacza to zatem, że około 2 miliony Polaków boryka się z tym problemem – są to dane z 2016 roku.   

Lek. Przemysław Zugaj: Tak, i te dane są prawdziwe! Proszę jeszcze pamiętać, że co drugi z tych mężczyzn odczuwa objawy prowadzące do znacznego pogorszenia jakości życia. I to nie tylko
w obszarze zaburzeń oddawania moczu, ale również w sferze seksualnej. Ta druga kwestia dotyczy młodszych mężczyzn, którzy mając problemy natury fizjologicznej, często borykają się też z innymi kłopotami, które rodzi gorsza jakość pożycia małżeńskiego. Z reguły moimi pacjentami są dojrzali mężczyźni, którzy ukończyli 50 rok życia, ale miewam do czynienia również z osobami młodszymi.

Dane Głównego Urzędu Statystycznego z 2015 roku mówią z kolei, że co 3 mężczyzna co najmniej 40-letni miał wykonane badanie lekarskie prostaty.  Częstość wykonywania takiego badania rośnie wraz z wiekiem, np. w przypadku 40-latków tylko co 9 był przebadany, a wśród mężczyzn 70-letnich lub starszych 75% zostało przebadanych w ciągu ostatnich 3 lat. Jakie schorzenia są najczęściej diagnozowane?

Lek. Przemysław Zugaj: Statystyki nie kłamią, ale nie pokazują, że do urologa w ciągu ostatnich paru lat zgłaszają się również młodsi mężczyźni. Obserwuje się wzrost liczby pacjentów po 30-tce. Zwykle  są to pacjenci ze stanami zapalnymi prostaty lub kamicą moczową. Ale też dzięki rosnącej świadomości społecznej mężczyźni przychodzą coraz częściej po prostu się skontrolować.

Najczęstszą chorobą z jaką mam do czynienia w gabinecie, jest łagodny rozrost gruczołu krokowego, który dotyczy zwykle pacjentów po 50., czasem młodszych oraz choroby nowotworowe układu moczowego. Łagodny rozrost prostaty charakteryzuje zwiększeniem liczby i objętości komórek gruczołowych prostaty, co prowadzi do powstania tzw. gruczolaka. Powiększona prostata powoduje ucisk na cewkę moczową, co skutkuje cienkim i słabym strumieniem moczu, częstomoczem, koniecznością oddawania moczu w nocy czy  częstym parciem na mocz.

Z kolei nowotwór prostaty, pod względem zapadalności, jest najczęstszym męskim nowotworem
i według danych Krajowego Rejestru Nowotworów w 2017 zachorowało na niego ponad 16 tysięcy osób. Większość zachorowań występuje między 60, a 80 rokiem życia. Rak prostaty przez długi czas rozwija się w sposób bezobjawowy lub manifestuje się dolegliwościami typowymi przy łagodnym rozroście gruczołu krokowego. Dlatego ważna jest regularna kontrola już od 45 roku życia, po ty by wychwycić chorobę we wczesnym stadium, kiedy jest całkowicie wyleczalna. Zdobyczą ostatnich lat w diagnostyce raka prostaty jest rezonans magnetyczny, który potrafi uwidocznić patologiczne ognisko oraz biopsja fuzyjna. Biopsja fuzyjna polega na nałożeniu czyli fuzji obrazu MR i USG przezodbytniczego, dzięki czemu potrafimy trafić dokładnie tam gdzie jest podejrzana zmiana. Badanie to z największym prawdopodobieństwem pozwala potwierdzić nowotwór, a jego wykonanie ogranicza do minimum konieczność wykonywania ponownych biopsji.

W naszym centrum leczymy pacjentów z gruczolakiem prostaty laserem? O zabiegu mówi nasz specjalista.

Lek. Przemysław Zugaj: Tak, leczę pacjentów tą metodą od kilku lat. HoLEP, czyli technika przezcewkowej enukleacji gruczolaka prostaty laserem holmowym, pozwala w całości usunąć przerośnięty gruczolak stercza i umożliwia szybką regenerację po zabiegu. W odróżnieniu od starszych metod, które nie dawały takich efektów terapeutycznych. HoLEP jest operacją kompletną, po której nie ma nawrotów. Według mnie nie ma na świecie lepszej metody leczenia rozrostu niż enukleacja. Metoda HoLEP rekomendowana jest ze względu na bezpieczeństwo, małe ryzyko krwawienia, pozwala na leczenie bez względu na wielkość prostaty. Nawet bardzo duże gruczolaki jestem w stanie zoperować przezcewkowo, a następnego dnia usunąć cewnik i wypisać pacjenta do domu. To ogromny postęp. Widząc zalety HoLEP, od tamtej pory nie wykonałem ani jednej operacji starszą metodą.

Na czym polega działanie lasera oraz jak przebiega zabieg?

Lek. Przemysław Zugaj: Przed rozpoczęciem zabiegu pacjent poddawany jest znieczuleniu dolędźwiowemu, czyli „od pasa w dół”. Następnie do cewki moczowej wprowadzany jest endoskop
z optyką, przez którą śledzimy wszystko w kilkukrotnym powiększeniu na monitorze. Urządzenie wprowadza się następnie do cewki sterczowej. Za pomocą energii lasera holmowego odcina się gruczolaka od zwieracza cewki, a następnie wyłuszcza się go od torebki prostaty i wpycha do pęcherza. Odcięty gruczolak jest następnie usuwany. Energia lasera pozwala jednocześnie oddzielać i koagulować tkanki.

Czego się spodziewać przed zabiegiem metodą HoLEP, jak powinien się przygotować pacjent?

Lek. Przemysław Zugaj: Pacjent, który posiada objawy – przeszkody w odpływie moczu z pewnością powinien się udać na konsultację urologiczną. Przed zabiegiem należy wykonać USG, ocenić wielkość prostaty, zaleganie moczu, wykonać badanie przepływu moczu czyli uroflowmetrię. Podczas konsultacji badam także prostatę per rectum, kontroluję PSA. W niektórych przypadkach przed podjęciem decyzji o operacji wskazana jest biopsja prostaty.

Jakie są wskazania do leczenia metodą HoLEP?

Lek. Przemysław Zugaj: Na pewno jest ona dedykowana tym pacjentom, którzy z powodu rozrostu prostaty, bez względu jej wielkość, mają problemy z prawidłowym oddawaniem moczu. Mają słaby strumień moczu, przerywany strumień moczu, zaleganie moczu w pęcherzu oraz nocne wstawanie do toalety. Enukleacja metodą HoLEP sprawi, że zlikwidujemy przeszkodę podpęcherzową raz na zawsze. Najważniejsze jest to, że po operacji odstawiamy wszystkie leki na prostatę, które nie są obojętne dla zdrowia, a które pacjenci często przyjmują do końca życia. Choć większość pacjentów obawia się leczenia zabiegowego, to jego skuteczność jest nieporównywalnie wysoka i część osób żałuje, że tak długo zwlekała z decyzją o operacji.